İnsan sosyal bir canlıdır. İlişkilerin içine doğarız ve kısmen kendi tercihlerimizle, kısmen de tercihlerimiz dışında yeni ilişkilerle insanlara bağlanırız. Sonuçları ötekini etkileyebilecek olan bütün davranışlarımız da bu sebeptendir ki, ilişkilerle bağlı olduğumuz ötekilere karşı bizi sorumlu kılar. Bu da şu demektir: Ne kadar az ilişki o kadar çok özgürlük. Çünkü ilke gereği kimse kendisine kötülük yapamaz. Ama başkalarına kötülük yapabilir.
Burda bir ekleme yapıcam. Aslında ideal bi şekilde her birey hayatımızdaki en önemli kamusal konularda yeterli eğitimi almış olsaydı (kişisel/toplumsal ayrımı, düşünce/ifade/eylem ayrımı gibi) hiç bir türden ilişki bizim özgürlüğümüzü kısıtlamazdı. Bu tabi ideolojik bir yaklaşım ve hiç bir ideoloji pratikte karşılık bulamaz. O yüzden bence savunulmaya değmez.
İnsanlarla ilişki kurmamak inziva demektir. İnziva ise benim tanımıma göre salt bir şekilde yaşam alanım olan mekandan uzaklaşıp yaşamımı meşgul eden zihinsel ve fiziksel pratiklerden uzak kalmak değil de; Eylemlerimi ve düşüncelerimi sonuçları olmadan ifade edebilme imkanına sahip olmak demektir. Bu da sadece kimseyle ilişki kurmadan mümkündür. Aklımdaki bir şeyi dilimde ifade edememek bana irrite edici bir duygu hissettiriyor. “Neyse” demek insanı mutsuz ediyor. Halbuki insan kendi başına yaşayan kendi dilini üreten bir hayvan olsaydı eğer, ‘neyse’ kavramını icat etmezdi bence.
Tabiki konu sadece düşünce ve ifade de değil. Tekrar edeyim; sosyal bir varlığız. Kendimiz dışında birisiyle toplumsal bir bağımız varsa mutlaka bilmemiz gereken davranış normları da bulunur. Zorunluluk olarak değil, sorumluluk olarak. Çünkü ötekiyle ilişkimiz varsa toplumsalız. Ötekine karşı eylemlerimizden de sorumluyuz. Bilinçli olanlardan tabi. -Sarhoşa masayı devirdiği için kızamayız, madem sarhoş olcaktı neden içtiği için kızabiliriz-
Ve de kabul ediyorum asosyal anormaldir. Toplumun her bireyinin “birey” olmadığı kalabalık içerisindeki “birey” bir anomalidir. Benim doğumum ve var oluşum eşteş bir fiile, toplumsal bir eyleme bağlı olarak ortaya çıkmışken asosyalliği savunmam tabiki de çelişik olurdu.
Şu da var ama: İnzivada yalnız kalmak bir tercih değil sonuçtur. Hayatımızda gerçek bir bireyle de inziva mümkündür. Ama tabi her türden ilişki kurmak sorumluluk demektir ve sorumluluk korku verir. Benim için böyle en azından. Özümde hem hazdan hem de acıdan sakınmayı tercih ettiğim için.
Dipnot:
Benim sosyal kelimesi ile ifade ettiğim: Toplumsallaşma, yani bireyin toplumun süregelen kültürü içerisine entegre olma süreci
İlişki ile ifade ettiğim: diğer insanlarla ilişik olma durumu
CTNMDN 