Kendi adıma yaşarken etrafımı çevreleyen diğer bütün uyaranlardan daha çok beni hayranlık ve yönelme itkisiyle dolduran tek konu var. O da; Felsefe. Hayatta başka hiç bir şey, bu konunun nesnesiyle (ki bu nesne benim için gerçeğin bilinebilir kadarı oluyor) karşılaştığımda duyduğum hayranlık ve faaliyete geçme isteği kadar bende duygu uyandırmıyor.
İlginin bu denli zihni canlı tutması, nesnesinin bilgisine olan açlığı artırmasından olsa gerek. Aristotales doğru ancak eksik söylemiş: “İnsan doğal olarak bilmek ister” değil de bence: “Eyleyen her ajan doğal olarak bilmek ister”. Çünkü bilmek her şeyi değiştirir. Aksi takdirde imgelem boşlukları ideal olanla doldurur, halbuki duyu kusurludur. Bu yüzden bilmediğimi abartırım. Bildiğimin ise gizemi yoktur; dolayısıyla ilgi çekici değildir. Kişi -gerizekalı değilse- bilmediğini fark ettiği şeyi merak eder. Gereksiz bilgi yoktur, meraksız zihin vardır. Ki böyle bir zihne sahip olmak eyleyen ajan olarak bireyi sıradan yığınlara çeviren faktörlerden biridir.
İlgi duyduğumuzu bilmek isteriz. Türkçe’nin güzel bir tesadüfü olarak: İlgi olmadan bilgi olmaz. Bilmenin sanıdan ayrımını yapabilme eğitimini almamış zihinler yani felsefe eğitimi almamış zihinler, nesnel ölçütlerden uzak deneye tabi tutulmamış dogmatik sanılarıyla hem fikir olan insanlarla bir araya gelerek kendilerini güvende hissetmenin mutluluğunu yaşayabilirler. Benim ‘sıradan yığınlar’ dediğim bunlardır.
Her zaman yanılıyor olma ihtimalini bilmenin verdiği huzursuzluk ve bilinmeyene duyulan merak ilgiyi uyanık tutarken, kendini güvende hissetmenin verdiği huzur sıradan yığınlar yaratır.
Bence; Epistemolojinin bütün kuramları bir yana, gerçekten de ilgi olmadan bilgi olmaz. Elbette aforizmalar aracılığıyla üstünkörü konuşmaktan uzaklaşmak ve entelektuel dürüstlük adına epistemolojiye dair anlayışımı açıklamaya girişmeliyim. O da bir sonraki yazımın konusu olsun.
CTNMDN 